Po Dharma tại đại học Bắc Kinh

Thể theo lời mời của Gs. Liang Zhi Ming, Giám Đốc Khoa Đông Nam Á của Đại Học Bắc Kinh, Pgs. Ts. Po Dharma đã thực hiện chuyến công du một tuần tại Bắc Kinh trong chương trình của Viện Viễn Đông Pháp, từ ngày 14 đến ngày 20 tháng 9 năm 2010,

nhằm kết chặt mối liên hệ giữa Viện Viễn Đông Pháp và Đại Học Bắc Kinh và nhất là bàn về chương trình hợp tác song phương nhằm phát triển những dự án nghiên cứu chuyên về văn hóa Champa trong các Đại Học Trung Quốc, một chủ đề không được quan tâm cho lắm trong các viện nghiên cứu tại quốc gia này.

Nhằm tiến đến mục tiêu phát triển công trình nghiên cứu về Champa học tại Trung Quốc, Gs. Ts. Po Dharma đã đứng ra trình bày một bài thuyết trình vào ngày 17-9-2010 tại Khoa Đông Nam Á, Đại Học Bắc Kinh một đề tài mang chủ đề : “Quá trình nghiên cứu về Champa học tại Pháp và Mã Lai”. Đây là chủ đề nhằm phân tích tình hình nghiên cứu về Champa do các nhà nghiên cứu Pháp thực hiện kể từ cuối thế kỷ thứ 19, nêu ra chương trình giảng dạy về Champa học trong các Đại Học Pháp và sau cùng là giải thích vai trò của Đại Học Mã Lai đối với công tác nghiên cứu và giảng dạy môn văn hóa Champa tại quốc gia này kể từ ngày ông ta thành lập một trung tâm nghiên cứu Champa tại Kuala Lumpur vào năm 1988.

Champa là một vương quốc nằm ở miền trung Việt Nam kể từ thế kỷ thứ II nhưng bị xóa bỏ trên bản đồ vào năm 1832. Sau 8 thế kỷ chiến tranh tương tàn chống lại cuộc Nam Tiến của dân tộc Việt, lịch sử Champa chỉ để lại cho hậu thế hôm nay một chuỗi di tích lịch sử hoang phế và hai nhóm tộc người : dân tộc chăm có vào khoảng 130 000 người sống chui nhủi trong hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận và dân tộc Tây Nguyên có vào khoảng 700 000 người cư ngụ ở miền cao.

Mặc dù Champa đã từng đóng vai trò rất là quan trọng trong tiến trình hình thành các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, nhưng không phải vì thế mà mỗi Đại Học nằm trong khu vực này phải có nghĩa vụ đưa vấn đề Champa vào giáo trình giảng dạy trong các trường lớp. Ngay tại Việt Nam hôm nay, lịch sử và nền văn minh Champa vẫn còn là đề tài nằm bên lề của chương trình giảng dạy và đào tạo trong các trường Đại Học Việt Nam.

Mỗi quốc gia, tùy theo môi trường chính trị và chính sách của nhà nước, có quyền chọn lựa hay không chọn lựa những kế hoạch nhằm đưa vấn đề Champa học vào chương trình giáo dục của họ. Trung Quốc cũng là một quốc gia nằm trong thí dụ điển hình. Nếu hôm nay, Đại Học Bắc Kinh và Quảng Tây bắt đầu quan tâm đến Champa, là vì hai đại học này có nhiều mối liên hệ về ngành nghiên cứu khoa học với Pgs. Ts. Po Dharma tại Kuala Lumpur, nơi có trụ sở Champa học được xem như là một trung tâm duy nhất trên thế giới chuyên về nền văn minh Champa. Trước kia trụ sở Champa học nằm tại Viện Bảo Tàng Quốc Gia Mã Lai. Kể từ tháng 6 năm 2010, trung tâm này dời về Khoa Sử Học của Đại Học Malaya, Kuala Lumpur.

Ngoài đề tài thuyết trình, chuyến công du của Pgs. Ts. Po Dharma còn có mục tiêu khác đó là thiết lập những dự án hợp tác song phương giữa Viện Viễn Đông Pháp và một số Đại Học Trung Quốc vào niên khóa 2011.

1). Đại Học Bắc Kinh

Theo Gs. Liang Zhi Ming (Giám Đốc Khoa Đông Nam Á), Đại học Bắc Kinh sẽ dịch sang tiếng Trung Quốc bài thuyết trình bằng tiếng Pháp của Po Dharma để đăng trên tập san khoa học nhằm giới thiệu thế nào là vai trò của Pháp và Mã Lai đối với công tác truyền bá và bảo tồn di sản lịch sử và văn hóa Champa.

Cũng theo Gs. Liang Zhi Ming, Đại Học Bắc Kinh sẽ tổ chức một ngày hội thảo về Champa với chủ đề: Quá trình phát triển tín ngưỡng Hồi Giáo tại Champa.

Đây là chủ đề quan trọng, vì Trung Quốc là quốc gia có cồng đồng Hồi Giáo rất đông đảo, tập trung vào khoảng 37 triệu người, có mối quan hệ với Champa trong quá trình lịch sử.   

Buổi thuyết trình về lịch sử Champa tại đại học Bắc Kinh

2). Đại Học Dân Tộc Quảng Tây

Đại Học Quảng Tây còn gọi là Đại Học Dân Tộc (Quangxi University for Nationalities) rất quan tâm đến vấn đề các dân tộc. Đại Học này có dự án thành lập một trung tâm nghiên cứu Champa nằm trong Khoa Đông Nam Á. Theo dự tính của Pgs. Liu Zhi Qiang (Giám Đốc Khoa Đông Nam Á) có mặt trong phiên hội thảo tại Bắc Kinh vào ngày 17-9-2010, Đại Học Dân Tộc Quảng Tây sẽ tổ chức một ngày Champa học để khánh thành ngày ra mắt Trung Tâm Champa tại Đại Học này, kèm theo chương trình hội thảo khoa học và triển lãm về Văn Hóa Champa.

3). Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Xã Hội

Theo Pgs. Dien Tieu Hoa, Viện Văn Học Thế Giới (thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Xã Hội Trung Quốc) rất quan tâm đến văn học Chăm, một chủ đề mà các học giả Trung Quốc chưa hề biết đến. Theo bà ta, Viện Văn Học Thế Giới sẽ dịch sang tiếng Trung Quốc một số bài viết bằng tiếng Pháp liên quan đến văn học Chăm để giới thiệu kho tàng văn chương của dân tộc này.

Trong thời gian lưu lại tại Trung Quốc, Pgs. Ts. Po Dharma rất hân hạnh nhận lời mời của Sứ Quán Thụy Sĩ để tham sự buổi lễ kỷ niệm 60 năm mối bang giao Thụy Sĩ và Trung Quốc tổ chức tại Bắc Kinh vào ngày 16-9-2010 và ông ta cũng có buổi làm việc với văn phòng thường trực của Viện Viễn Đông Pháp tại Bắc Kinh đặt dưới quyền điều hành của Gs. Marianne Boujard.

Ngoài những cuộc trao đổi về chương trình hợp tác Pháp-Trung Quốc, Đại Học Bắc Kinh còn dành cho Pgs. Ts. Po Dharma những buổi tiếp tân rất niềm nỡ để bày tỏ tình hữu nghị và tinh thần hợp tác song phương Pháp-Trung Quốc.

(Nguồn tư liệu : Anakhan Champa số 25, ngày 2-10-2010)

Bài liên quan :

•  Po Dharma tiếp đón Ts. Liu Zhi Qiang (Trung Quốc)
•  Pts. Liu Zhiqiang tốt nghiệp khóa tiếng Chăm 11-2009
• Trung Quốc quảng bá lịch sử Champa trong đại học
• Trung Quốc bắt đầu quan tâm đến Champa