Đại Hội Champa lần II- 2015 đã diễn ra vào lúc 10 giờ sáng ngày 24-5-2015 tại hội trường ARC Ballroom-Pavilion của đại học Davis, California, Hoa Kỳ. Đây là ngày hội tụ của thanh niên Chăm ba miền (Panduranga-Châu Đốc-Kampuchia) qua buổi lễ vô cùng long trọng, tập trung hơn 500 người đầy nghẹt trong hội trường

để theo dõi chương trình mang chủ đề “Hồi Sinh Champa – sự chuyển tiếp từ quá khứ đến tương lai” nhằm định hướng lại thế nào là vai trò của thanh niên Chăm trên thế giới đối với định mệnh của dân tộc Chăm trong thế kỷ thứ 21 này. Và mục tiêu chính yếu của đại hội cũng nhằm thành lập một ban liên lạc thanh niên Chăm để chuẩn bị cho đại hội sắp tới hầu bầu ban chấp hành chính thức của “Tổ Chức Thanh Niên Chăm Thế Giới” sẽ đóng vai trò chuyển tiếp thay thế bậc đàn anh trong cuộc vận động đấu tranh bảo vệ quyền lợi và di sản văn hoá của dân tộc Champa trong những thập niên tới.

Sự hội ngộ của người Chăm ba miền

Đại hội Champa 2015 là biến cố vô cùng trọng đại chưa từng xảy ra trong lịch sử của xã hội Chăm. Đây là đầu tiên trong lịch sử, thanh niên và bà con Chăm từ ba miền (Panduranga, Châu Đốc và Campuchia), không phân biệt tôn giáo và hội đoàn, cùng ngồi chung với nhau trong hội trường nghiêm trang để trao đổi với nhau về viễn tượng lai của thanh niên Chăm trong bối cảnh xã hội Chăm hôm nay. Thành phần tham gia gồm có những đại diện thanh niên Chăm từ các tiểu bang Hoa Kỳ, trong bầu không khí vui tươi, tay bắt mặt mừng.

Đại Hội Champa 2015 do IOC-Champa tổ chức với sự bảo trợ của Hội Đồng Phát Triển Văn Hoá Xã Hội Champa. Nhưng điều đáng chú ý nhất trong ngày đại hội này, đó là sự hiện diện của Đặng Chánh Linh và Bá Trung Thiệu (chủ tịch và tổng thư ký) của Hội Bảo Tồn Văn Hoá Champa có trụ sở ở San Jose cũng như Lưu Quang Sáng, (tổng thư ký) của Hội Văn Hoá Truyền Thống Champa có trụ sở ở Sacramento.

Sự hiện diện trong ngày đại hội của những thanh niên Chăm từ ba miền và các hội đoàn Chăm có trụ sở tại Hoa Kỳ đã chứng minh rằng dân tộc Chăm tại hải ngoại hôm nay đã thoát ra khỏi sự chia cách mang tính cách gia đình, tôn giáo và khu vực để cùng nhau chung sống dưới mái nhà Champa, chấp nhận họ là những người xuất thân từ một nguồn gốc chung của lịch sử, tức là vương quốc Champa đa chủng tộc, đa tôn giáo và đa văn hoá.

Hơn một thập niên qua, các sinh hoạt của cộng đồng Chăm ở hải ngoại hoàn độc lập, phân chia thành 3 miền riêng biệt. Chăm Panduranga chỉ sinh hoạt với người Chăm xuất thân từ tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận ; Chăm Châu Đốc chỉ sinh hoạt với những ai gốc người Chăm Châu Đốc, trong khi đó Chăm Campuchia không hè quen biết Chăm Panduranga hay Chăm Châu Đốc là ai. Ngày 24-5-2015 là ngày khai mạc cho sự ra đời của một chủ thuyết mới trong tiến trình hình thành lịch sử xã hội hiện đại của dân tộc Chăm. Đây là ngày hội ngộ giữa cộng đồng Chăm từ ba miền khác nhau: Pandurang, Châu Đốc và Campuchia.

Đại Hội Champa 2015 hoàn do bàn tay của thanh niên Chăm tổ chức, đặt dưới sự điều hành của 4 cô thanh nữ Julie Thi Underhill, Azizah Ahmad, Asma, Amina, xuất thân từ đại học Hoa Kỳ. Họ là tầng lớp trẻ tuổi trưởng thành ở hải ngoại, không có mối liên hệ trực tiếp với các chế độ củ ở Đông Dương. Độc lập, tự túc và tự tin đã trở thành chủ thuyết của cuộc sống. Chính vì thế, họ không bị ràng buộc vào ảnh hưởng chính trị và phong cách đối xử của xã hội Chăm dưới thời cộng hoà ở Việt Nam và Campuchia . Đối với họ, tất cả người Chăm đều là anh em đồng tộc, có quyền chung sống và sinh hoạt với nhau và cùng nhau góp phần vào cuộc vận động đấu tranh để bảo vệ quyền lợi và di sản Champa.

Ts. Po Dharma và Gs. Coroline Kieu-Linh Valverde

Chương trình đại hội

Mỡ màng đại hội là diễn văn chào mừng quan khách của cô Julie Thi Underhill và cô Azizah Ahmad, thay mặt cho ban tổ chứ. Sau đó là đôi lời cảm tạ của Gs. Coroline Kieu-Linh Valverde (Giám đốc phân khoa Châu Mỹ-Châu Á, đại học Davis) và giới thiệu sự ra đời tác phẩm bằng tiếng Anh: “Vương quốc Champa: Địa dư, dân cư và lịch sử” của Gs. P-B. Lafont với “Thay lời mở đầu” của Pgs. Po Dharma. Tác phẩm này do Ls. Jay Scarborough chuyển ngữ sang tiếng Anh.

Tác phẩm “Vương quốc Champa: Địa dư, dân cư và lịch sử” đã xuất bản trước tiên bằng tiếng Pháp sau đó chuyển ngữ sang tiếng Việt và hôm nay dịch sang tiếng Anh dành cho những độc giả không chuyên về tiếng Pháp và Việt, nhất là dành cho thế hệ thanh niên Chăm trưởng thành ở xứ lạ quê người có dịp tiếp thu những gì đã xảy ra trong quá trình lịch sử của vương quốc Champa, từ ngày lập quốc vào thế kỷ thứ 2 cho đến ngày xụp đổ của quốc gia này vào 1832.

Thuyết trình viên. Từ trái: Azizah Ahmad, Juilie, Farina So, Yamine Thanh, Khaleelah Porome

Diễn Đàn Đại Hội

1). Diễn đàn : Lịch sử Champa

Tập trung 3 thuyết trình viên.

• Ts. Po Dharma (Viện Viễn Đông Pháp): Những diễn biến quan trọng trong lịch sử Champa từ ngày lập quốc đến chế độ Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.

• Farina So (Cambodia): Dân tộc Chăm dưới chế độ Khmer Đỏ

• Marimas Hosan Mostiller (Honolulu): Cộng đồng Chăm ở Hoa Kỳ

2). Diễn đàn : Vấn đề xã hội

Tập trung 4 thuyết trình viên.

• Khaleelah Po Rome (Washington DC): Vấn đề nhân quyền của dân tộc Chăm thiểu số tại Washington DC và Liên Hiệp Quốc

• Julie Thi Underhill (đại học Berkeley): Đấu tranh của dân tộc Chăm bản địa tại Geneva

• Rohany Karya (Luật sư, Jacksonville): Quyền của trẻ em Chăm tại Campuchia

• Yasmeen Cham Thanh (San Jose): Vấn đề người Chăm và Quỷ Moonlight Hamanity

3). Diễn đàn : Viễn tượng tương lai : Giáo dục và nghề nghiệp

Tập trung 4 thuyết trình viên:

• Muhamedarifeine Manhsour (Seattle): Sinh viên và nền giáo dục

• Ariya Chau (Đại học Davis): Vấn đề siinh viên y khoa tại Hoa Kỳ

• Rofek Sos (Anaheim): Vấn đề sinh viên về nền kỷ thuật.

• Arisoh Cham (Los Angeles): Vấn đề nền phim ảnh tại Hoa Kỳ

• Rohimah Moly (Sacramento): Vấn đề kinh tế thương mại Hoa Kỳ

4). Đối thoại: Po Dharma trả lời những câu hỏi liên quan đến lịch sử Champa

5). Giới thiệu văn hoá: Văn nghệ Champa có sự phụ hoạ của đoàn vũ Apsara của nhóm Kampuchia

Đại hội kết thúc vào lúc 5 giờ chiều ngày 24-5-2015

Hội trường