Champa là vương quốc nằm ở miền trung Việt Nam, có nền văn minh cao độ. Sau tám thế kỷ đương đầu với cuộc Nam Tiến của Ðại Việt, vương quốc Champa bị xóa bỏ trên bản đồ vào năm 1832.



Ngày 17 tháng 9 năm 2011, Hội Ðồng Phát Triển Văn Hóa-Xã Hội Champa (The Council for the Social-Cultural Development of Champa), một cơ quan phi chính phủ ra đời qua sự biểu quyết của Ðại Hội Champa 2007, sẽ tổ chức tại hội trường của thị xã San Jose (California, Hoa Kỳ), một buổi lễ ra mắt công trình nghiên cứu của Gs. Ts. Pièrre-Bernard Lafont mang tựa đề:



Vương Quốc Champa

(Ðịa Dư, Dân Cư và Lịch Sử)



ấn hành bởi

International Office of Champa



đặt dưới quyền bảo trợ của

The Council for the Social-Cultural Development of Champa


chuyển ngữ sang tiếng Việt bởi

Hassan Poklaun


*


Ðây là tác phẩm đầu tiên viết về lịch sử Champa mang tính cách tổng thể và toàn diện mà chưa có học giả nào đứng ra thực hiện gần một thế kỷ qua. Tác phẩm này bao gồm nhiều chủ đề liên quan đến sự tiến trình hình thành lịch sử của vương quốc này, từ yếu tố địa dư, nguồn gốc dân cư, di sản văn hóa, phong cách nghệ thuật, đời sống tâm linh, hệ thống tổ chức xã hội, mô hình cấu trúc gia đình cho đến thể chế chính trị, ý thức hệ chiến tranh và mối bang giao với các quốc gia trong khu vực Ðông Nam Á, nhất là mối liên hệ với vương quốc Ðại Việt ở phương bắc.



Lịch sử vương quốc Champa do Gs. Ts. P-B. Lafont thực hiện là một công trình nghiên cứu khoa học có giá trị về mặt khoa học, rất là khách quan qua phương pháp lý luận và rất là ngắn gọn trong cách cấu trúc của dàn bài để cho mọi giới độc giả, từ chuyên gia nghiên cứu, cán bộ của nhà nước, cộng đồng trí thức, sinh viên học sinh cho đến độc giả thông thường đều có thể tiếp thu một cách dể dàng nội dung của tác phẩm này. Gs. Ts. P-B. Lafont là một học giả của đại học Sorbonne (Paris) chuyên về Lịch Sử và Nền Văn Minh Ðông Dương và cũng là sáng lập viên của Trung Tâm Champa Học tại Paris kể từ năm 1968. Sau 40 năm đầu tư vào công trình nghiên cứu về vương quốc Champa, Gs. Ts. P-B. Lafont đã hoàn tất tác phẩm này bằng tiếng Pháp vào năm 2007, trước khi ông ta từ trần vào năm 2008. Ðây là món qua vô giá mà Gs. Ts. P-B. Lafont đã để lại cho dân tộc Champa hôm nay.

Lễ ra mắt của tác phẩm này là một biến cố quan trọng, đánh dấu một khúc quanh mới trong mối liên hệ giữa dân tộc Champa và di sản tinh thần của họ. Vì đây là lần đầu tiên trong lịch sử, dân tộc Champa sẽ nhìn thấy tận mắt một tác phẩm lịch sử có giá trị mà nội dung nhằm phác họa lại tiến trình của những biến cố đã xảy ra trên quê hương thân thương của họ trong suốt chiều dài của lịch sử. Viết lại lịch sử của vương quốc Champa không mang ý nghĩa nhằm khơi dậy lòng ái quốc hay gây thêm hận thù giữa người thua trận hay thắng trận, mà là củng cố thêm niềm tin và sự thông cảm giữa dân tộc Champa và dân tộc Việt để cùng nhau xây dựng một quốc gia Việt Nam đa chủng tộc, hòa bình và thịnh vượng.



Buổi lễ này còn là “Ngày Lịch Sử” dành cho vương quốc Champa, đáng được tôn vinh trong cộng đồng Champa tại hải ngoại cũng như trong nước. Ðây cũng là dịp để dân tộc Champa khẩn định trước dư luận thế giới rằng lịch sử Champa không phải là chủ đề giao lưu giữa những người viết lách nhằm mua vui cho độc giả đại trà hay văn chương chính trị của một số học giả để phục vụ cho mục tiêu của chế độ, mà là di sản tinh thần thiêng liêng của dân tộc Champa, cấu thành một tờ di chúc bất di bất dịch mà không ai có quyền chỉnh lý theo quan điểm cá nhân riêng tư của mình.


Gs. P-B. Lafont

 Ðây cũng là ngày hội tụ của tất cả thành viên tự gọi mình là đứa con xuất thân từ quê hương Champa thân thương và cũng là ngày hội ngộ của tất cả hội đoàn Champa trên thế giới như Hội Bảo Tồn Văn Hóa Champa (San Jose), Hội Văn Hóa Truyền Thống Champa (Sacramento), Hội Văn Hóa và Nghệ Thuật Champa (Gia Nã Ðại), IOC-Champa, CSCD-Champa, Thanh Niên Trại Hè Champa, v.v. quyết tâm chấp nhận từ bỏ mọi chủ nghĩa gia đình và phe phái, chôn vùi mọi bất đồng quan điểm mang tính cách chính trị, gạt bỏ mọi thành kiến cá nhân mang tính cách thời sự để cùng nhau đón mừng ngày ra đời của tác phẩm này, tức là tôn vinh lịch sử Champa như một yếu tố tâm linh, không thể tách rời ra khỏi cuộc sống của mình.


Vương quốc Champa bị xóa bỏ trên bản đồ. Vua chúa và chủ quyền Champa không còn nữa. Ðây là một qui luật tiến hóa của lịch sử mà không ai có quyền chối cãi. Nhưng dân tộc Champa vẫn còn hiện hữu hôm nay với tư cách là công dân chính thức của quốc gia Việt Nam đa chủng tộc. Chính vì thế dân tộc Champa, cũng như bất cứ dân tộc nào có mặt trong đại gia đình Việt Nam, đều có quyền biết đến nguồn gốc lịch sử của họ, một yếu tố nằm trong tiến trình hình thành lịch sử Việt Nam và không ngừng làm tăng thêm vẻ đẹp cho vườn hoa văn hóa của quốc gia này.


Mọi thư từ liên quan đến buổi lễ, xin liên lạc với



CSCD-Champa

8660 Little Wood Circle, Elk Grove, CA 95624, U.S.A.

Telephone: (916) 743-2413

Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it 


Giới thiệu tác phẩm


Vương Quốc Champa

Ðịa Dư, Dân Cư và Lịch Sử



(Trích từ bích chương của buổi lễ ra mắt tác phẩm)


Pgs. Ts. Po Dharma

Tổng Biên Tập Champaka





Champa là vương quốc có nền văn minh cao độ nằm ở miền trung Việt Nam, đã từng đóng một vài trò chủ yếu trong tiến trình hình thành các quốc gia tại khu vực Ðông Nam Á. Tiếc rằng dân tộc Champa hôm nay vẫn chưa tiếp thu một tác phẩm nào đáng được mang tên là Lịch Sử Champa trong nghĩa rộng của nó.



G. Maspero là nhà sử gia đầu tiên đã xuất bản vào năm 1928 một công trình mang tên Vương Quốc Champa trong đó tác giả chỉ bàn đến lịch sử của vua chúa Champa từ ngày lập quốc cho đến cuộc thất thủ của thành Ðồ Bàn vào năm 1471. Po Dharma là nhà nghiên cứu thứ hai đã ấn hành vào năm 1987 tác phẩm Panduranga-Champa : Mối liên hệ với Việt Nam trong đó tác giả chỉ đặt trọng tâm đến mối quan hệ của Champa đối với cuộc nam tiến của nhà Nguyễn, kể từ thế kỷ thứ XV cho đến 1832, năm đánh dấu cho sự sụp đổ chủ quyền của vương quốc Champa trên bán đảo Ðông Dương,

Bên lề của hai tác phẩm khoa học này, lịch sử Champa cũng là chủ đề không ngừng xuất hiện trên làn sóng sách báo và mạng web viết bằng tiếng Việt mà nội dung chỉ là một thể loại văn chương của những người viết lách dành cho quần chúng đại trà hay biểu tượng cho quan điểm của một số học giả tìm cách xây dựng lịch sử Champa theo lăng kính cá nhân của mình hầu bảo vệ cho chủ nghĩa quốc gia của từng chế độ.



Ðể trả lời cho những khuyết điểm đó, Gs. Ts. P-B. Lafont, một học giả chuyên về lịch sử và nền văn minh Ðông Dương tại đại học Sorbonne (Paris) đã đầu tư rất nhiều thời gian hầu biên soạn lại một công trình khoa học mang tựa đề Vương Quốc Champa : Dịa Dư, Dân Cư và Lịch Sử. Ðây là tác phẩm lịch sử Champa đầu tiên mang tính cách tổng thể, kéo dài từ ngày Champa lập quốc vào thế kỷ thứ II cho đến khi vương quốc này bị xóa bỏ trên bản đồ vào năm 1832.



Trong tác phẩm này, Gs. Ts. P-B. Lafont tự đặt mình vào vị trí của một nhà sử gia để xây dựng lại tiến trình lịch sử Champa một cách khoa học và khách quan, từ yếu tố địa dư cho đến yếu tố dân cư của một quốc gia Champa đa chủng tộc và đa văn hóa, không ngừng dựa vào triết lý Ấn Giáo và sau đó là Hồi Giáo để tạo cho mình một nền văn minh có sắc thái riêng biệt. Yếu tố lịch sử là chương cuối cùng của tác phẩm, trong đó Gs. Ts. P-B. Lafont chỉnh đốn lại một cách khoa học hệ thống phân kỳ lịch sử của vương quốc Champa, phân tích lại một cách khách quan mối liên hệ chính trị và quân sự giữa Champa và quốc gia láng giềng ở phía bắc trong suốt chiều dài của cuộc Nam Tiến của dân tộc Việt, mà mục tiêu chỉ nhằm đưa lịch sử Champa trở về đúng với vị trí của nó, tức là phù hợp với yếu tố của những sự thật đã xảy ra trong không gian lịch sử của vương quốc này. Kể từ đó, tác phẩm mang tựa đề Vương Quốc Champa : Dịa Dư, Dân Tộc và Lịch Sử do Gs. Ts. P-B. Lafont thực hiện, cấu thành một di sản tinh thần thiêng liêng của dân tộc Champa mà không ai có quyền thêm bớt hay chỉnh lý theo quan điểm riêng tư của mình mà không nêu ra một minh chứng thuyết phục và có giá trị về mặt khoa học.