Sri Thraoh

Sri Thraoh là độc giả trong nước, tác giả của tập thơ song ngữ Chăm-Việt mang tựa đề Cabang do Hội Nhà Văn xuất bản. Trong bài viết đăng trên dòng thời gan facebook của mình,  tác giả phân tích nguyên nhân đã đưa đẩy xã hội Chăm vào con đường mục nát, không nhà lãnh đạo tinh thần, không tổ chức và cũng không có hiến chương về tương lai. Thực trạng xã hội Chăm tại Hoa Kỳ là một thí dụ điển hình. Chưa đầy 200 gia đình, nhưng cộng đồng Chăm chia thành 7 hội đoàn: Hội Văn Hoá Truyền Thống Champa, Hội Bảo Tồn Văn Hoá Champa, IOC-Champa, Hội Đồng Phát Triển Văn Hoá Champa, Hội Muslim Chăm, Hội Thanh Niên Palei Ram, Hội Thanh Niện Thiện Chí Champa, v.v. chưa nói đến tổ chức Quốc Gia Bangsachampa do Thành Đài và Quảng Đại Cẩn vừa mới thành lập. 

Mỗi hội đoàn có mục tiêu riêng, sinh hoạt riêng, không bao giờ chấp nhận ngồi chung một bàn hay hợp tác với nhau, một khi quyền lợi, danh dự và di sản văn hoá Chăm bị đe doạ. Kate là lễ hội truyền thống, nhưng người Chăm tại Hoa Kỳ tổ chức hai ngày khác nhau,  tại hai nơi khác nhau, có nội dung khác nhau và định nghĩa Kate cũng hoàn toàn khác nhau, đã chứng minh rằng người Chăm ở Hoa Kỳ không quan tâm cho lắm đến ý thức hệ đoàn kết và ý nghĩa của di sản tinh thần và tín ngưỡng của dân tộc này. Sau đây là nguyên văn bài viết của Sri Thraoh:   

THỰC TRẠNG NỘI BỘ CHĂM

by

Sri Thraoh

Sau khi Fulro tan rã nhiều khuynh hướng chính trị đã diễn ra, trong đó có rất nhiều khuynh hướng ly khai và đối lập. Họ đã hình thành nhiều cơ quan, tổ chức để định hình trường phái tư tưởng riêng cho mình. Nhiều trường phái lý luận được hình thành để trang bị cho hệ thống tư tưởng của mình.

Họ không thành lập các đảng phái chính trị nhưng họ lại thành lập nhiều phe nhóm có sự ràng buộc về quyền lợi giữa các thành viên và quyền lợi phe nhóm luôn luôn hiện diện bên cạnh lý tưởng đấu tranh mà tất cả các phe nhóm thường đề cao lý tưởng của mình là đấu tranh cho cộng đồng dân tộc.

Giữa các phe nhóm Chăm luôn phải đấu tranh với nhau để

• Tranh giành ảnh hưởng trong cộng đồng Chăm

• Tranh giành sự ủng hộ hoặc sự nhượng bộ của chính quyền Việt Nam

1). Tranh giành ảnh hưởng trong cộng đồng Chăm

Các phe nhóm luôn phải tuyên truyền lý tưởng của mình ở nhiều dạng thức khác nhau, kể cả việc quảng bá hư danh và lý tưởng đấu tranh hão huyền của mình. Họ sẵn sàng công kích, lên án lẫn nhau. Lâu lâu các phe nhóm lại tung lý tưởng đấu tranh phục quốc ở dạng bí mật để chiêu dụ những nhân vật giàu lý tưởng nhưng thiếu lý trí, tuy nhiên hành động này họ thường phải thực hiện bí mật vì nếu bại lộ thì phe nhóm của họ sẽ bị công an dập tan.

2- Tranh giành sự ủng hộ hoặc sự nhượng bộ của chính quyền Việt Nam

Các phe nhóm chính trị này sẵn sàng cung cấp thông tin bất lợi của phe đối lập của mình cho công an để "lập công" và để làm suy yếu phe đối lập. Thậm tệ hơn họ còn sẵn sàng cung cấp thông tin sai sự thật và tô hồng lý tưởng đấu tranh của phe đối lập như "âm mưu phục quốc" cho công an để công an chĩa mũi nhọn vào phe đối lập bất chấp sự nguy hiểm của các cá nhân thuộc phe đối lập.