Lưu Quang Sang

Tuần này, mạng Facbook của Ja Warpalei trở lại vấn đề ai là người đã chiếm đoạt bản quyền sách Ngữ Pháp Chăm của Linh Mục G. Moussay. Ja Warpalei là độc giả trong nước và cũng là cựu học sinh trường Po Klong (Ninh Thuận). Theo Ja Warpalei, chính cựu dân biểu Lưu Quang Sang là người đã đưa tác phẩm Ngữ Pháp Chăm về Việt Nam để ấn hành vào năm 2015   hầu quảng cáo tên tuổi cho thành viên của gia đình mình. Đây là nguyên văn bài vết của Ja Warpalei đăng trên facebook và một số hình ảnh gia đình của cựu dân biểu Lưu Quang Sang:

Thầy Sang là người chiếm đoạt bản quyền sách Pháp đưa về VN

Trong bài viết của thầy Po (Ts. Po Dharma, thầy của tôi ở Trung Học An Phước) nhằm yêu cầu thu hồi sách Ngữ Pháp Chăm của Linh Mục G. Moussay để chỉnh sửa lại những sai lầm, bạn Putra Podam đề nghị rằng:

“Nhà Xuất Bản Văn Hoá-Nghệ Thuật TPHCM, trước hết, nên thu hồi sách Ngữ pháp tiếng Chăm. Sau đó, giải quyết các vấn đề liên quan đến bản quyền của Nhà xuất bản Indes Savantes sở hửu “bản quyền pháp lý”; Viện Viễn Đông Pháp sở hửu “bản quyền khoa học”; và G. Moussay sở hửu “bản quyền trí tuệ”. Bước tiếp theo Nhà Xuất Bản Văn Hoá-Nghệ Thuật mới chỉnh sửa những sai lầm theo yêu cầu của bên bản quyền”.

Tôi rất hoan hô quan điểm của Putra Podam. Nhưng ai là người đã đưa tác phẩm Ngữ Pháp Chăm về Việt Nam để dịch sang tiếng Việt?

Trong bài phê bình về Ngữ Pháp Chăm, thầy Po chỉ lên án kết tội Nhà Xuất Bản Văn Hoá Nghệ Thuật là cơ quan chiếm đoạt bản quyền sách này để xuất bản ở Việt Nam. Thật tội nghiệp quá cho nhà xuất bản này. Theo tôi, câu chuyện ăn cấp bản quyền Ngữ Pháp Chăm của Linh Mục Moussay không phát xuất từ nhà xuất bản người Yuen mà là từ người Chăm mình mà thôi. Nói như vậy, không phải tôi muốn bảo vệ cho Yuen đâu, mà chỉ muốn tìm sự thật mà thôi.

Theo thầy Sang (Lưu Quang Sang) kể cho người Chăm nghe, Thầy là người mang quyển Ngữ Pháp Chăm giao cho nhà xuất bản ở Việt Nam. Thầy nói rằng nhân dịp qua Paris,Thầy có ghé thăm G. Moussay và xin phép Linh Mục dịch sách này sang tiếng Việt. Khi về Hoa Kỳ, Thầy Sang đứng ra dịch tác phẩm, sau đó qui tụ tiền bạc và cậy Inrasara thương thuyết với Nhà Xuất Bản Văn Hoá Nghệ Thuật ấn hành sách này gần 1000 cuốn để biếu không cho bà con Chăm, trong đó tôi có xin một cuốn.

Tôi có đọc tác phẩm, nhưng tôi không hiểu nhiểu lắm, vì qui luật ngữ pháp khó quá nào là trạng từ, giới từ, liên từ…. Nhưng đáng trách nhất là tác phẩm này đánh chữ Chăm sao mà sai nhiều thế, trang nào cũng có. Đây là lối làm việc quá nghệ sĩ. Không biết Cei Inrasara làm gì mà không dò cho kỷ bản thảo.

Theo tôi, NXB Văn Hoá Nghệ Thuật là công ty kinh doanh ở Việt Nam. In sách Chăm để biếu cho người Chăm không lấy tiền là chuyện không thể xảy ra được. Có chăng thầy Sang đã bỏ tiền ra để mướn công ty xuất bản hầu mua “tên tuổi” trên bìa sách, chứ không phải nhà xuất bản Việt Nam sang tận Paris để xin sách này mang về. Như vậy những gì thầy Sang kể lại cho người Chăm nghe là sự thật, chứ không phải là tin đồn nữa.

Và cũng theo tôi, công việc của thầy Sang dịch Ngữ Pháp Chăm là vấn đề đáng trân trọng. Nhưng dịch sách người khác không xin phép bản quyền của tác giả là hành động phạm pháp tại Việt Nam hôm nay, chứ không cần nói đến xứ Tây xứ Tào. Thầy là cựu dân biểu, tức là người chế ra luật pháp kia mà, tại sao Thầy lại làm chuyện phạm pháp như vậy. Thật tội nghiệp cho người Chăm quá thầy ơi.

Theo cá nhân tôi, thầy Sang là bậc đàn anh đáng quí trọng và cũng là nhà lãnh đạo người Chăm, nhưng Thầy thường mang hai chứng bịnh “kinh niên”: Quá tham lam về danh vọng và chỉ biết đấu tranh cho phe nhóm và gia đình mình.

Và hai chứng bệnh này đã đưa đẩy Thầy vào con đường sai lầm gây bao phiền hà trong xã hội Chăm hôm nay. Kể từ đó, Thầy là người rất thương yêu dân tộc Chăm, nhưng đã trở thành nhân vật mà dân tộc Chăm không ngừng than phiền và phản đối, vì những lý do sau đây:

Cựu dân biểu Lưu Quang Sang

Đấu tranh vì gia đình

Trong cuộc sống, ai cũng nghĩ đến gia đình. Nhưng không phải vì thế mà thầy Sang dành mọi ưu ái cho gia đình để rồi mang tai tiếng với người đời.

Cũng vì chứng bệnh quá tham lam hầu mang tiếng tâm cho gia đình, Thầy vô tình biến sách của G. Moussay thành tài sản riêng tư của mình bằng cách:

• Đưa Lưu Quang Sáng, con của Thầy, vào ban dịch thuật, mặc dù Cei Sáng không không rành tiếng Pháp (vì học trường Yuen và Mỹ kia mà) và cũng không chuyên về Ngữ Pháp Chăm (đây là sự thật). Người Chăm than phiền là quá đúng.

Tại sao Thầy không mời thầy Bá hay Cei Thu ở Hoa Kỳ tham gia vào công trình dịch thuật, dù sao hai người này biết chữ Chăm, rành về ngữ pháp Chăm và cũng chuyên về tiếng Việt kia mà. Có chăng thầy Bá và Cei Thu nằm trong tổ chức IOC, không đồng tình với Thầy cho lắm, thành ra Thầy bỏ rơi hai ông này ra ngoài?

• Đưa cả hình Bá Thị Sản, phu nhân của Thầy, lên bìa sách. Nai Sản là người đàn bà Chăm đáng kính trọng, nhưng Nai Sản đâu có liên hệ gì với sách Ngữ Pháp Chăm mà Thầy đăng hình vào để làm gì?

Theo tôi, trên bìa sách có tên Thầy là đủ rồi. Đưa tên con trai mình và vợ mình lên bìa cuốn sách là hành động không “đẹp” cho lắm? Cũng vì nguyên nhân đó, mà trí thức Chăm xôn xao bàn tán cho rằng Thầy là nhân vật “lấy đầu heo nấu cháo” để quảng cáo tên tuổi cho gia đình của mình mà thôi.

Có chăng vấn đề kéo gia đình lên trên bìa sách chỉ là câu chuyện “nối lại tình xưa” mà thôi. Vì người Chăm cũng than phiền rằng nhân dịp buổi lễ ra mắt CD Dân Ca của Chế Linh ở Kuala Lumpur nằm nào mà tôi không còn nhớ, thầy Po có mời đoàn văn nghệ IOC sang Mã Lai trình diễn gồm có 10 người. Tiếc rằng, thầy Sang gạch bỏ vũ nữ của IOC để đưa 4 người thuộc gia đình của mình, trong đó có thầy, vợ của thầy (dù tuổi đã già) và hai đứa con nữa, đến Mã Lai. Ở Hoa Kỳ đâu có thiếu phụ nữ Chăm trẻ tuổi của IOC, múa hay và đẹp nữa, tại sao Thầy không mời họ? Sự tham lam này đã đưa đẩy người Chăm than phiền về Thầy là đúng quá.

Hình trên Facebook của Ja Warpalei

Bảo vệ cho phe nhóm một cách mù quáng

Cũng vì chứng bệnh kinh niên bảo vệ cho phe nhóm một cách mù quáng, Thầy thường gây ra những biến cố khá bất thường, làm cho người Chăm phải than phiền liên miên trong xã hội hôm nay.

• Thầy là người đã ký vào biên bản của Hội Thảo Kuala Lumpur yêu cầu BBS phải chỉnh sửa lại chữ Chăm, nhưng Thầy phản bội lại chữ ký của mình để chạy theo thầy Nguyễn Văn Tỷ hầu bảo vệ cho chữ Chăm cải biến lai căng mất gốc có “paoh gak” của Ban Biên Soạn. Tin này xuất hiện lan tràn trên email người Chăm, chứ không phải tôi bịa ra nói xấu Thầy.

Thầy là cựu dân biểu biết tiếng Chăm kia mà. Tại sao thầy không tôn trọng chữ ký của mình và còn chà đạp lên di sản ngôn ngữ và chữ viết Chăm do cha ông để lại hầu làm hài lòng cho nhóm công an Yuen, cho thầy Tỷ và cho BBS?

Theo tôi, Thẩy là cựu dân biểu Chăm không thể quay lưng vời tổ quốc để chống phá và phản bội di sãn ngôn ngữ Chăm được.

• Cũng vì muốn bảo vệ cho chữ Chăm lai căng của BBS, cố tình bào chửa cho thầy Tỷ (bạn thân của Thầy) và chạy theo lời tuyên truyền của Aw Manyik (tôi có nghe hàng ngày Aw Manyik nói kia mà) Thầy viết email nặc danh mang tên là Ja Gala Jak có nội dung thiếu “đứng đắn” để tẩy chay và phỉ báng thầy Po vì thầy Po không đồng tình với BBS.

Ngoài ra, Thầy còn lôi kéo cả Bá Đình Lợi (anh rể của Thầy), Lâm Gia Tân (con rể của Thầy), Lưu Quang Sáng (con của Thầy), Lưu Quang Tuấn Huy (cháu ruột của Thầy), Chế Linh (bạn của Thầy)… vào cuộc chiến để chống thầy Po, chống Champaka, vì họ không chấp nhận chữ Chăm có “paoh gak”. Những tin này đã đăng tải trên khắp Web Champaka, chứ không phải do tôi dựng ra chuyện này.

Thầy là nhà lãnh đạo Chăm, tại sao lại hành động một cách thô thiển như thế. Người Chăm than phiền là không sai đâu.

Những bí ẩn còn lại chưa có ai trả lời. Người Chăm có lý do lên tiếng để chống lại hành động của Thầy:

1). Vì quá tham lam về tiếng tâm, Thầy mang sách Ngữ Pháp Chăm của G. Moussay về Việt Nam, nhưng Thầy không xin phép bản quyền của người Pháp

2). Cũng vì quá tham vọng, Thầy tìm cách mua “tiếng tâm” bằng cách bỏ tiền ra mướn nhà xuất bản Việt Nam in sách hầu quảnng cáo tên Thầy và gia đình thầy trên bìa sách.

Trên đời này, người ta dùng tiền để mua của cải, chứ không có ai dùng tiền để mua “tiếng tâm”.

3). Ngữ Pháp Chăm của Moussay là dự án nằm trong chương trình của thầy Po. Tại sao Thầy không hỏi ý kiến của thầy Po trước, dù sao thầy Po cũng là người có công tham gia vào dự án Ngữ Pháp Chăm và cũng là người đã từng xin bản quyền dịch hàng loạt sách Champa bằng tiếng Pháp sang tiếng Việt kia mà.

4). Thầy dư biết, IOC và Champaka là nhà xuất bản người Chăm ở hải ngoại đã ấn hành nhiều tác phẩm về vương quốc Champa. Tại sao Thầy không nhờ IOC và Champaka đứng ra ấn hành tác phẩm Ngữ Pháp Chăm, mà thầy lại nhờ nhà xuất bản người Yuen ấn hành ở Việt Nam.

Có chăng Thầy có vấn đề với IOC và Champaka? Người Chăm nên ủng hộ cho nhau, chứ không ai thù nhau như Thầy thường chủ trương gần một thập niên qua.

4). Trong phần sửa bản in, thầy mời Cei Inrasara, nhân vật mà trí thức Chăm không ưa thích cho lắm vì quá kiêu căng và phách lối. Tại sao Thầy không mời Ts. Thành Phần, Ts. Trương Văn Món hay Ts. Phú Văn Hẳn vào trong ban để làm việc chung? Có chăng Inrasara là phe nhóm của Thầy?

Hình trên Facebook của Ja Warpalei

Chính đó là những bí ẩn của vấn đề mà tôi không hiểu thế nào là ý định của Thầy.

Cũng vì nguyên nhân đó mà người Chăm nghi rằng thầy là người “lấy đầu heo nấu cháo”, chiếm đoạt bản quyền sách của Pháp đưa về Việt Nam, một chế độ đã từng bỏ tù Thầy hơn 7 năm, nhưng Thầy tìm cách o bé chế độ này để có chút ít quyền lợi riêng tư gì đó. Chỉ có Thầy mới trả lời cho những câu hỏi này.

Gia đình, ai cũng thương cả. Nhưng không phải vì thế mà Thầy làm chuyên phạm pháp để quảng cáo cho gia đình mình.

Bạn bè, ai cũng quí trọng cả. Nhưng không phải vì bạn tên là Nguyễn Văn Tỷ, Thầy lại chà đạp lên di sản ngôn ngữ chữ viết của dân tộc Chăm để bảo vệ cho bạn mình.

Ja Warpalei 13-9-2015

This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it