Chăm Balamon ăn mừng Kate 2016 tại Sacramento, Hoa Kỳ Print
Written by BBT Champaka.info   
Tuesday, 04 October 2016 13:47
kate 201610

Kate là lễ tục của Chăm Balamon thường diễn ra hàng năm tại quê nhà, có mục tiêu tế tự Nam Thần (Yang Ama) và cúng bái 54 thần linh có công phù hộ cho dân tộc Chăm. Đây là lễ tục lớn nhất của Chăm Balamon thường diễn ra vào ngày 1 tháng 7 Chăm lịch (khoảng tháng 9/10 dương lịch). Năm nay, lễ Kate trùng vào ngày 29-9-2016 kéo dài trong suốt một tuần.

 

Theo phong tục, ngày đầu tiên của Kate thường diễn ra trên đền tháp cho giai cấp tu sĩ Chăm Balamon chủ trì. Nhân dịp này bà con Chăm Balamon (nếu họ có hứa với thần linh chứ không bắt buộc) thường mang lễ vật lên đền tháp để cúng bái. Bên cạnh bà con Chăm Balamon, còn có bà con Chăm Bani, người Kinh hay nước ngoài cũng thường lên đền tháp cầu nguyện và cúng bái. Ngày tiếp theo của Kate thường do thôn làng của người Chăm Balamon tổ chức, sau đó là Kate trong gia đình. Trong dịp Kate, Chăm Bani thường lên tháp cúng bái, nhưng không tổ chức Kate trong thôn làng và trong gia đình của họ như Chăm Balamon.

 

Sau ngày sụp đổ Sài Gon vào năm 1975, một số gia đình Chăm Balamon rời khỏi Việt Nam sang đinh cư ở Hoa Kỳ. Sacramento là nơi tập trung đông đảo nhất bà con Chăm Balamon Ninh Thuận, nằm trong tổ chức mang tên là Hội Văn Hoá Truyền Thống Champa, thường tổ chức Kate hàng năm tại xứ lạ quê người.

 

Năm 2016, Hội Văn Hoá Truyền Thống Champa có tổ chức Kate tại Sacramento vào ngày 29-19-201 để duy trì phong tục tập quán và di sản văn hoá của mình. Vì không có đền tháp Champa ở Hoa Kỳ, họ minh hoạ đền Po Klaong Garai qua hình ảnh vô cùng hoành tráng đặt ngay trong phòng hội trường để làm biểu tượng thiêng liêng văn hoá của dân tộc và mang các lễ vật đặt dưới chân đền Po Klaong Garai để tạ ơn và cúng bái thần linh như ở quê nhà. Sau phần lễ tục Kate là chương trình văn nghệ giúp vui và tiệc chiêu đãi cho những khách đến tham dự.

 

kate 2016-201

 

Dâng lễ vật cho thần linh trong ngày Kate không phải là phong cách mê tín dị đoan như một số người hiểu lầm, mà là tín ngưỡng dân gian của dân tộc Chăm thường bày tỏ qua lòng tin của người còn sống đối với những người đã quá cố có công phù hộ cho họ. Nếu người Kinh thường cúng bài trước đền thờ gia phả của họ tại Hoa Kỳ, thì người Chăm cũng có quyền thờ cúng cho người quá cố dưới chân đền tháp của họ tại xứ lạ quê người. Thờ cúng tổ tiên trong buổi lễ Kate là tín ngưỡng mà người Chăm Balamon cần phải phát triển và bảo tồn để giữ gìn bản sắc của dân tộc Chăm.

 

Nhìn qua hình ảnh Kate 2016 của Hội Văn Hoá Truyền Thống Chăm mà Thạch Ngọc Xuân đã đưa lên facebook, người ta thấy rằng bà con Chăm ở Sacramento là cộng đồng người Chăm sống lưu vong nhưng luôn luôn hướng về quê hương Champa, tìm mọi cách để duy trì phong tục tập quán truyền thống của minh để né tránh nạn bị đồng hoá và diệt chủng tại quốc gia Hoa Kỳ. Đây là cuộc vận đống đấu tranh vô cùng hữu ích và cần thiết mà bà con Chăm ở Sacramento đã thực hiện và đeo đuổi từ mấy năm qua để bảo tồn bản sắc dân tộc và di sản văn hoá Champa tại nước ngoài.

 

Hội Văn Hoá Truyền Thống Champa là tổ chức người Chăm có chương trình hoạt đông rất tích cực về mặt văn hoá và bảo tồn phong tục tập quán Chăm tại hải ngoại. Tổ chức này đặt sự bảo trợ tinh thần của 4 nhân sĩ Chăm có mặt tại Sacramento, đó là Lưu Quang Sang (cựu dân biểu), Thành Phú Bá (cựu quản đốc trường Po Klaong), Bá Văn Đông và Phú Văn Lưu, với sự tham gia tích cực của nhóm thanh niên và thanh nữ, nhất là các bà cụ cao tuổi, nhưng rất đam mê và hăng say trong công tác xã hội.

 

kate 20164
kate 2016-202

 

Bên cạnh lễ hội Kate, Hội Truyền Thống Champa còn có chương trình dạy tiếng Chăm hàng tuần cho con em Chăm để duy trì tiếng Chăm mẹ đẻ dành cho tầng lớp giới trẻ. Hội Truyền Thống Champa là tổ chức duy nhất của người Chăm ở hải ngoại có sáng kiến thực hiện chương trình giúp con em Chăm biết nói tiếng Chăm ở hải ngoại. Đây là dự án rất thực tiển dành cho con em Chăm mà các cộng đồng Chăm khác ở Hoa Kỳ nên nối gót thực hiện để giúp thế hệ mai sau của người Chăm còn nói tiếng Chăm tại xứ lạ quê người.

 

kate 2016-203