Julie Thi Underhill

Vì sự sống còn của dân tộc, IOC-Campa, tức là Văn Phòng Quốc Tế Champa có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã không ngừng đấu tranh suốt 25 năm qua nhằm chuyển tải di sản văn hoá, lịch sử Champa đến mọi người và tìm mọi cách để đưa tiếng nói của dân tộc Champa lên diễn đàn quốc tế.

Hàng năm, cao uỷ Liên Hiệp Quốc thường tổ chức tại Geneva (Thụy Sĩ) hội nghị về các dân tộc thiểu số trên thế giới, trong đó có dân tộc Champa. Năm 2011, đề tài của hội nghị do cao uỷ Liên Hiệp Quốc tổ chức, mang chủ đề như sau:

Bảo đảm quyền phụ nữ thuộc các dân tộc thiểu số trên thế giới

Dân tộc Chăm là một trong 54 dân tộc thiểu số đang sinh sống tại Việt Nam. Vẫn biết chính quyền Việt Nam đã có những chính sách nâng đở dành riêng cho dân ít người, nhưng các biện pháp đã đưa ra không đạt mấy kết quả thiết thực. Điển hình nhất là vấn đề của cộng đồng thuộc dân tộc Chăm hôm nay vẫn còn sống trong bối cảnh nghèo đói và khốn cùng so với dân tộc Kinh đa số; phong tục tập quán, ngôn ngữ và chữ viết đang bước vào con đường thoái hóa; tổ chức xã hội không còn biểu tượng cho bản sắc văn hóa truyển thống nữa và nhất là chế độ mẫu hệ Chăm không được công nhận trong bộ luật dân sự của Việt Nam hôm nay.

Đứng trước thực trạng xã hội của người Chăm hôm nay, IOC-Champa chỉ còn cách dựa vào diễn đàn của Liên Hiệp Quốc để nói lên tiếng nói của dân tộc Chăm để yêu cầu chính quyền Việt Nam tìm mọi biện pháp thiết thực để giải quyết một cách thích đáng những nguyện vọng của dân tộc này. Chính vì thế, năm 2010, IOC đã gửi một phái đoàn dưới sự hướng dẫn của Musa Porome, chủ tịch của IOC-Champa đến tham dự diển đàn của Liên Hiệp Quốc tại Geneva (Thuỵ Sĩ) liên quan đến đề tài "Vấn đề kinh tế của những dân tộc thiểu số" hầu trình bày quan điểm của mình về thực trạng kinh tế của dân tộc Chăm.

Để tiếp tục con đường đấu tranh cho quyền lợi của dân tộc, IOC-Champa trở lại diễn đàn của Liên Hiệp Quốc tại Geneva (Thụy Sĩ) được tổ chức vào ngày 28 và 29 tháng 11 năm 2011 mang chủ đề là “Bảo đảm quyền phụ nữ thuộc các dân tộc thiểu số trên thế giới”.

Phái đoàn IOC-Champa đặt dưới sự hướng dẩn của cô Julie Thi Underhill, một phụ nữ người Mỷ gốc Chăm, hiện là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại đại học UC-Berkeley (Calidornia) chuyên về lịch sử và bản sắc văn hóa của người Chăm. Sự hiện diện của cô Julie Thi Underhill tại hội nghị của Liên Hiệp Quốc đã đánh dấu cho một bước tiến mới trong cuộc vận động đấu tranh của phụ nữ Chăm trên diễn đàn quốc tế. IOC-Champa hy vọng rằng sự hiện diện của cô Julie tại hội nghị của Liên Hiệp Quốc 2011 nhằm đấu tranh cho quyền lợi của dân tộc Chăm là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ Chăm tại hải ngoại hôm nay.

Dân tộc Chăm là cộng đồng theo chế độ mẫu hệ, một thể chế dành cho người đàn bà quyền tuyệt đối trên tài sản gia đình. Biến cố năm 1975 đã đưa đẩy phụ nữ Chăm trở thành một tập thể vô sản, không còn làm chủ trên đất đai do mồ hôi nước mắt của tổ tiên họ đã khai phá và nhất là làm đảo lộn mọi cơ cấu tổ chức xã hội truyền thống của dân tộc này. Chính vì thế, IOC-Champa đã nêu ra trên diễn đàn Liện Hiếp Quốc vào ngày 28-29 tháng 11 năm 2011, những nguyện vọng sau đây:

1). Nhà nước Việt Nam phải đưa ra những giải pháp thiết thực hầu bồi thường một cách xứng đáng những đất đai thuộc về quyền sở hữu của chế độ mẫu hệ Chăm bị trưng dụng để làm tài sản quốc gia sau năm 1975.

2). Nhà nước Việt Nam nên hình thành một chính sách ưu tiên nhằm giúp phụ nữ Chăm có đủ phương tiện hầu giải quyết nạn nghèo đó, bệnh tật và công ăn việc làm của họ

3). Nhà nước Việt Nam phải có giải pháp thiết thực để bảo vệ bản sắc văn hóa, ngôn ngữ chữ viết của dân tộc Chăm đang trên đà thoái hóa và chấp nhận cho dân tộc Chăm có quyền thực thi những lễ tục tín ngưỡng mang tính cách định kỳ đã ghi rỏ trong lịch truyền thống của dân tộc này.

4). Việt Nam là quốc gia đứng đầu về việc cải tổ nạn nghèo nhưng dân tộc Chăm vẫn còn sống dưới mức nghèo, không có đủ điều kiện đi học và cơ hội có được việc làm như dân tộc Kinh. Bởi vậy, Nhà Nước Việt Nam phải nên đưa chính sách dân tộc thiểu số lên hàng đầu để giải quyết những tệ nạn xã hội và vấn đề thiếu đất đai để canh tác và thiếu công ăn việc làm mà dân tộc Chăm đang gánh chịu hôm nay

Hội trường Liên Hiệp Quốc

Phụ nữ Chăm là tập thể công dân Việt Nam không ngừng tham gia vào mọi sinh hoạt kinh tế, góp phần vào công tác lao động hầu năng cao mức sống của gia đình và nhất là vận động đấu tranh để bảo vệ với bất cứ giá nào chế độ mẫu hệ truyền thống của họ. Tiếc rằng, phụ nữ Chăm không thể giải quyết những vấn đề nan giải này mà không có sự quan tâm của nhà nước Việt Nam nói riêng và các cơ quan thẩm quyền của Liên Hiệp Quốc nói chung.

.

Bài liên quan :

• Phỏng Vấn T. C. Nhường về IOC-Champa tại Liên Hiệp Quốc
• Mục tiêu và qui chế của hội đoàn tham dự Forum của Liên Hiệp Quốc
• Phái đoàn Champa tham gia Forum của Liên Hiệp Quốc 2010