filezilla download
filezilla download
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
puppies ebay certificate
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
filezilla download
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
puppies
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
putty download
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
filezillafilezilla
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
puttydownload
Home Quan Điểm Văn Hóa Điểm lại bài thơ “cổ thụ” của Lưu Quí Tân
Điểm lại bài thơ “cổ thụ” của Lưu Quí Tân PDF Print E-mail
Written by Bá Văn Trinh (độc giả trong nước)   
Saturday, 27 February 2016 00:48
luu qui 10
Lưu Quí Tân

Trong những năm gần đây người ta luôn nỗ lực khám phá văn thơ Chăm, say mê nghiêm túc hơn với ý muốn giữ gìn và phát huy những giá trị cao đẹp của các thi nhân đã có công góp sức cho nền văn nghệ Chăm đặc biệt là các thế hệ đàn anh đi trước.

 

Jaya Panrang là bút danh của Lưu Quý Tân, đã được nhắc đến như một huyền thoại thơ làm tiền đề cho những khuôn mặt thơ trẻ Chăm vươn lên đóng góp cho vườn thơ Chăm phong phú đặc sắc.

 

Năm 2016 là năm kỉ niệm 55 năm ngày mất của Lưu Quí Tân, bạn đọc có dịp biết đến ông qua nhiều bài thơ, chuyện cổ tích Chăm, tản văn đã đăng trong tập san Viện Khảo cổ, tạp chí Phổ thông, Nội san Panrang trước năm 1975.

 

 

Nhân dịp đón năm mới 2016, nhiều bạn đọc lớn tuổi, bạn bè của ông còn nhớ đến bài thơ để đời của ông với cả lòng thành. Hoài niệm về ông sẽ hiểu và cảm thông với nhà thơ Chăm “Chí lớn, tài lớn, phận thấp” này.

 

Jaya Panrang tên thật là Lưu Quý Tân, ngoài ra ông còn có tên là Bá Văn Lễ sinh năm 1927 mất ngày 02-01-1970 tại Ma Lâm, Bình Thuận. Cuộc đời của ông là một cố gắng vượt bậc tìm tòi và tự học để lập thân lập nghiệp.

 

Năm 1956 ông thi đỗ vào khoá học Tham sự - Học Viện Hành chính Quốc gia Sai Gòn. Năm 1958 tốt nghiệp Tham sự Hành chính, phục vụ tại Viện Khảo cổ với tư cách là Chuyên viên Chàm. Ông được giáo sư Nghiêm Thẩm – Viện trưởng Viện Khảo cổ thương mến giúp đỡ và hướng dẫn viết lách trong tạp san của Viện, tạp san Phổ thông của Nguyễn Vỹ, Nội san Panrang của Thiên Sanh Cảnh.

 

Sau làm Thanh tra Tiểu học Ninh Thuận, soạn sách Học tiếng Chàm mà gia đình vẫn còn lưu giữ hiện nay. Ông còn làm Trưởng ty Phát triển Sắc tộc Bình Thuận. Cuộc đời của ông gắn liền ở đây đến khi ông qua đời.

 

luu qui 20-2

 

Sự nghiệp sáng tác của ông tuy không nhiều nhưng để lại nhiều kỉ niệm trong giới trí thức Chăm thời đó. Bài thơ  “ Cổ thụ”  ông viết năm 1962 như một lối đi mới trên diễn đàn thi ca Việt Nam. Nguyễn Vỹ coi ông như một học giả Chăm tự thân vươn lên với hoài bão chân thành đối với thơ văn Chăm. Thật vậy về bài thơ của ông được cấu tạo đơn giản, không gò ép, điều đáng chú ý là ông muốn đưa thơ mới đến người đọc gần gũi, thân thiện hơn, có tác dụng gây xúc cảm chứng tỏ ông là người có nội tâm biểu lộ tâm tư bằng hình ảnh thiết thực với nhiều bài thơ như Tình Chiêm-Việt, Đàn Kanhi, Đời, Lẽ sống v.v. Nhưng “ Cổ thụ” là thí dụ điển hình trong hoàn cảnh điển hình nhất của thơ ông.

                  

Cổ thụ

 

Cây cổ thụ gặp hồi suy cằn cỗi

Lá vàng rơi rải rác khắp đó đây

Hoa tàn phai hương sắc đã lâu ngày

Quả không kết biết lấy gì gây giống

Cành trơ trọi và không còn dao động

Rễ héo nhăn mưa nắng chịu phơi gan

Chồi không đâm mà nắng cứ chang chang

Thế có phải đời mất đi mộng đẹp ?

 

Nào phải đâu sắt gang hay đá thép

Mà cam lòng chịu chết với thời gian

Đang lụi dần trong khốn đốn điêu tàn

Trong mờ mịt không tương lai hứa hẹn

Vươn mình lên cho cõi lòng bớt thẹn

Đứng bên ai mà chẳng được như ai

Có lẽ nào ôm mãi mối u hoài

Còn nhựa sống hy vọng còn tái phát

 

Cố gắng đi chớ quá ư hèn nhác

Sống ngày nay và cho cả ngày mai

Hãy đấu tranh để mưu sống lâu dài

Luật đào thải đang chờ cơn mưa gió

 

Định luật chung cả ngàn cây nội cỏ

Biết trách ai cũng đừng oán hoá công

Sống làm sao không tủi thẹn với lòng

Với đồng loại và cùng cây cỏ khác

Tự vun tưới vượt qua hồi xơ xác

Cho chính mình và cho cả mầm non

Giành lại quyền trong vũ trụ sống còn

 

Jaya Panrang

(Xuân Nhâm dần, 1962)

 

Đây là bài thơ mộc mạc, chân thành, gần gũi bạn đọc và được lưu truyền nhiều nhất trong giới sinh viên, học sinh Chăm thời đó. Dựa vào ý tứ bài thơ ta thấy có 5 ý giúp ta tìm hiểu sâu kỹ bài thơ để rút ra bài học như nhà thơ hằng mong muốn.

 

Trước hết tác giả vẽ ra một cây già nua đang thời kỳ “cằn cỗi”, “lá vàng rơi”, “cành trơ trọi”, “không dao động”, “rễ héo nhăn”, “chồi không đâm” cùng với thiên nhiên khắc nghiệt “nắng chang chang”. Cây già nua “gặp hồi suy” cằn cỗi, trầm mặc với thời gian, nắng gió. Chúng ta lại bất ngờ ngạc nhiên khi đọc câu thơ nghi vấn.

 

luu qui 20-1

 

Thế có phải đời mất đi mộng đẹp ?

Người đọc lại tự hỏi cổ thụ cũng có “ mộng đẹp” à ! Chỉ một hình tượng ẩn dụ khôn khéo đấy thôi, như đời thường của ta chăng ? Ông muốn nói về con người, đời người đấy thôi.

 

Vào đoạn hai, ông ví von như một sự đối sách bất ngờ, so sánh cây cổ thụ với gang, sắt, đá, thép. Nhưng, cái hay, cái tinh tế chính là con người phải khác đi đó là:

 

Vươn mình lên cho cõi lòng bớt thẹn

Đứng bên ai mà chẳng được như ai

Có lẽ nào ôm mãi mối u hoài

Còn nhựa sống hy vọng còn tái phát

Ở đoạn bốn tác giả lại tiếp tục khơi dậy lòng tự trọng của con người

Cố gắng đi chớ quá ư hèn nhác

Câu thơ nổi bật chính là

Sống ngày nay và cho cả ngày mai

 

Cuối cùng, nhà thơ khắc sâu, đời không oán trách, biết và nắm được quy luật để khỏi hỗ thẹn với mọi người.

 

Con người là nguồn lực biết vun tưới, biết tự và cho mình để vượt qua giành lại quyền sống còn và hãy rằng là cho chính mình và cho cả mầm non.

Qua hình tượng cây cổ thụ của Jaya Panrang đó là lời cảnh tỉnh với quy mô rộng lớn bao trùm lên tất cả mọi người thông điệp của nhà thơ rất đỗi bình dị. Ông chỉ mong sao cho người được sống chan hoà với thiên nhiên, đất trời cây cỏ.

 

Tiếng thơ của Jaya Panrang là tiếng nói chân thành. Từ con người luôn nghĩ đến mọi người. Đọc lại cây cổ thụ của ông để hoài niệm một ngôi sao thơ ca Chăm đã lặn.

 

Trăm năm giữ chặt tình thâm

Mối tình cao thượng ngàn năm vẫn còn

(Tình Chiêm-Việt)

 

 
 

champakaphotos

IOC-Champa trên diễn đàn Liên Hiệp Quốc về quyền dân tộc thiểu số vào ngày 27-28/11/2013 tại Geneva, Thụy Sĩ

 

line

 

tapsan

 

gif 11234

5678

91011122

Champaka là một tập

san khoa học chuyên về

lịch sử và nền văn minh

Champa do IOC ấn hành

có trụ sở tại Hoa Kỳ.

12

 

 line

 

vanbanco

 

Văn Bản Cổ là tiết mục giới thiệu kho tàng tư liệu lịch sử và văn chương Champa hiện lưu trữ trong các thư viện trên thế giới và trong thôn làng người Chăm hiện nay.   

 

line

 

champakavideo

You need Flash player 6+ and JavaScript enabled to view this video.
Title: Đài SBTN phỏng vấn Ts. Po Dharma